Từ cuối tháng 7/2024, Sở Tài nguyên và Môi trường (TNMT) TPHCM công bố Dự thảo Quyết định điều chỉnh Quyết định số 02/2020 của UBND thành phố (gọi tắt là dự thảo bảng giá đất mới). Trong đó, giá đất ở nhiều quận, huyện và TP Thủ Đức được dự kiến điều chỉnh tăng từ 5 - 50 lần so với hiện tại.

Một khu vực trung tâm có khung giá nhà đất đắt đỏ nhất TPHCM hiện nay theo dự thảo bảng giá đất điều chỉnh. Ảnh: Hồng Phúc.

Do sự quan tâm đặc biệt của người dân, doanh nghiệp nên UBND TPHCM đã quyết định thận trọng lùi lại thời gian hoàn thiện dự thảo.

Theo ông Nguyễn Toàn Thắng - Giám đốc Sở TNMT, dù đã hết thời gian lấy ý kiến nhân dân vào ngày 26/7, tuy nhiên UBND thành phố vẫn tổ chức thêm các các hội nghị để lắng nghe, tiếp thu, từ đó ghi nhận phản biện của cá nhân, tổ chức, người dân về nội dung này. Ban Cán sự Đảng UBND TPHCM đã trao đổi với Đảng đoàn Ủy ban MTTQ thành phố trong việc giao UBND thành phố phối hợp Thường trực Ủy ban MTTQ thành phố thực hiện Hội nghị phản biện xã hội theo quy trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật.

Đồng thời, đề nghị Thường trực Ủy ban MTTQ thành phố chủ trì các buổi đối thoại, lấy ý kiến góp ý rộng rãi đối với các cơ quan, tổ chức, cá nhân, người dân sử dụng đất và các đối tượng liên quan khác chịu sự tác động của quyết định.

Trước đó, khi nghiên cứu dự thảo, Hiệp hội Bất động sản TPHCM có văn bản đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét giải thích luật đối với nội dung khoản 1 Điều 257 của Luật Đất đai 2024. Bởi vì, Sở TNMT TPHCM giải thích thành phố phải chấp hành nghiêm quy định tại khoản 1 Điều 257 Luật Đất đai 2024 nên đã tiến hành xây dựng dự thảo bảng giá đất mới. Khi ban hành Luật Đất đai 2024, không còn quy định về hệ số điều chỉnh giá đất và phải cập nhật giá đất tái định cư. Do đó, nếu không ban hành kịp thời bảng giá đất mới sẽ dẫn đến tắc nghẽn công tác xác định nghĩa vụ tài chính của hộ gia đình, cá nhân và công tác bồi thường giải phóng mặt bằng tái định cư. Tuy nhiên, đến nay cũng mới chỉ có TPHCM công bố thông tin về dự thảo bảng giá đất mới, trong đó dự kiến áp dụng từ ngày 1/8 đến 31/12/2024.

Mặt khác, Hiệp hội Bất động sản cho rằng, quy định tại khoản 1 Điều 257 Luật Đất đai 2024 có thể chưa đủ độ rõ để các địa phương thống nhất cách hiểu, dễ hiểu, dễ thực hiện, mà để giải thích luật thì chỉ có Ủy ban Thường vụ Quốc hội mới có thẩm quyền. Hiệp hội đề nghị chính quyền TPHCM chưa cần thiết ban hành bảng giá đất mới áp dụng từ ngày 1/8/2024, tập trung xây dựng, hoàn thiện dự thảo bảng giá đất lần đầu để công bố và áp dụng kể từ ngày 1/1/2026 theo quy định tại khoản 3 Điều 159 Luật Đất đai 2024.

Khi Ủy ban MTTQ TPHCM tổ chức Hội nghị phản biện xã hội đối với Dự thảo bảng giá đất mới của TPHCM, đại diện các cơ quan, sở, ban, ngành, các đoàn thể chính trị - xã hội đều chung nhận định, cho rằng TPHCM cần đánh giá tác động toàn diện của bảng giá đất điều chỉnh mới, đồng thời có lộ trình điều chỉnh nhằm tránh tác động bất ngờ, tiêu cực đến thị trường và quyền, lợi ích của người dân.

Dưới góc độ của cử tri, người dân và doanh nghiệp là những đối tượng chịu tác động trực tiếp của chính sách, khi áp dụng bảng giá đất mới sẽ tạo áp lực tài chính lớn, đặc biệt với những cá nhân, tổ chức đang có nhu cầu chuyển mục đích sử dụng đất từ nông nghiệp sang đất ở để con cái xây nhà, an cư. Mặt khác, các hộ gia đình, cá nhân đang hoặc chuẩn bị thực hiện các thủ tục đăng ký đất đai cũng sẽ chịu ảnh hưởng rất lớn nếu áp dụng bảng giá đất mới ngay lập tức.

Hiện nay UBND TPHCM đã quyết định lùi lại thời gian áp dụng chính thức việc điều chỉnh bảng giá đất mới, để có thêm thời gian nghiên cứu, xử lý các phát sinh, đồng thời hoàn thiện dự thảo. Nhờ đó, khi bảng giá đất điều chỉnh được ban hành chính thức, sẽ được đồng thuận cao từ người dân, doanh nghiệp, cá nhân và tổ chức, giúp thực hiện thống nhất, hiệu quả, tránh các vướng mắc, bất cập khi quy định mới có hiệu lực.